Wat is een familieopstelling nou eigenlijk en hoe werkt dat?

Het begint altijd met een hulpvraag. Dit kan zijn dat het op je werk niet lekker loopt, dat er gedoe is in het team. Of er spelen juist in je privéleven dingen die je veel energie kosten.

Aan de hand van deze hulpvraag maak ik een overzicht van jouw familie van herkomst (of van de structuur van het bedrijf waar je werkt). Een soort stamboom dus, met daarbij alle belangrijke thema’s die gespeeld hebben (of nog spelen) binnen jouw systeem/familie.

Daarna gaan we een opstelling doen. Dit kan bijvoorbeeld met behulp van houten poppetjes, die staan voor de personen (of andere elementen) uit jouw systeem. De plaatsing van deze poppetjes maakt de onbewuste dynamiek, die er in elk systeem is, zichtbaar. Hierdoor ontstaan er inzichten.

Stel je bijvoorbeeld eens voor: Je zit gezellig te kletsen met een groep collega’s en één van hen zit constant met de rug naar je toe, het gezicht afgewend. Dit doet iets met jou. Je voelt je waarschijnlijk niet gehoord of misschien zelfs afgewezen. Op zijn minst is het niet echt netjes. De plek die iemand inneemt en hoe maakt dus uit. Ook op onbewust niveau en ook als ingesleten patronen.

Elke groep kent zijn eigen dynamiek (of het nou je gezin van herkomst is of je sportteam of je team van collega’s). Die dynamiek wordt vooral gevormd door de energie van de personen in de groep. Ons onderbewustzijn slaat heel veel informatie op. En deze onzichtbare informatie nemen we mee in ons gedrag en in ons handelen. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat oude pijn van een groot verlies in het vroegere gezin van je moeder ervoor zorgt dat jij onbewust je moeder wilt ‘helpen’ door haar verdriet te gaan dragen. Omdat dit op zielsniveau gebeurt ben je er niet bewust van en bedenk je niet dat dit de reden is waarom jij altijd alleen maar voor anderen zorgt en jezelf wegcijfert. Dit is maar één voorbeeld.

Het mooie is dat door middel van een opstelling en de vragen van de begeleider de onzichtbare dynamieken wél zichtbaar worden. Vaak zorgt dit voor een ‘aha-moment’ en met een mooi inzicht kun je verder. Er is een proces in gang gezet en dit werkt vaak helpend voor het hele gezin of team. Zoals het water van een vijver rimpelt tot in alle hoeken, als je er op één plek een klein kiezelsteentje in gooit, zo verandert de dynamiek in een hele groep/familie mee als er bij één persoon inzicht ontstaat in de dynamiek van de hulpvraag. Wil je meer weten? Stuur me gerust een berichtje!

Aannames. En hoe fijn het is om ze los te laten.

Een tijdje geleden hadden we een afspraak in Friesland. We gingen met ons gezin die kant op en wilden op tijd vertrekken. Ik had vlak voor vertrek snel even een kop cappuccino ingeschonken, zodat ik die onderweg op kon drinken. Toen we ons dorp uitreden liep er een vriendin van ons over straat en zag ons. We deden het autoraampje open en groetten haar vrolijk. Ze kwam naast de auto staan om even een praatje te maken en haar blik viel op mijn kop cappuccino. “Haha, zit jij met een kop théé in de auto?!”, zei ze.

Toen we weer verder reden bedacht ik hoe opmerkelijk het eigenlijk is dat wij mensen zó vaak in een split second een aanname doen. En meestal klopt de aanname niet eens. Want misschien zat er wel een pasgeboren cavia in mijn mok. Of een verzameling gouden tanden uit 1633.

Dat zij niet had bedacht dat er ook iets anders dan thee in mijn mok zou kunnen zitten is natuurlijk niet heel erg. Maar: aannames, invullen voor de ander, oordelen, kijken vanuit je eigen (beperkte) perspectief… Zó vaak levert het alleen maar verwijdering en onbegrip op.

Wat als we wat meer met een liefdevolle blik naar elkaar zouden kijken? Niet zomaar aannemen dat iemand een opmerking vast gemeen/kwetsend/egoïstisch bedoelt, maar eens vragen naar wat erachter zit, vragen naar de intentie. Bijvoorbeeld: “Wat maakt dat je dat zegt?” Dan kom je er vaak achter dat hetgeen jij hoorde helemaal niet zo is bedoeld als jij had geïnterpreteerd.

In mijn werk lukt me dit prima, gaat het meestal automatisch. Maar privé blijft dit ook bij mij weleens een leerpuntje. Als mijn man iets tegen me zegt waar ik een bepaald toontje in denk te horen en dat ik dan precies invul wat hij bedoelt (en dat is dan in dat geval niet positief). Een teken dat er toch nog wat oud zeer zit, dat af en toe pijn doet als het getriggerd wordt. En dan weet ik dat ik nog wat op te ruimen heb.

Hmpf, daar is ie weer: de ochtend...

Je hebt je alarm al 3 keer op snooze gezet, maar nu moet je toch echt je bed uit, anders raakt je schema in de war.

Je denkt aan de dag die voor je ligt en hebt er niet bepaald zin in. Op de automatische piloot maak je het ontbijt en de lunch klaar, breng je je kind naar de opvang, en rij je naar je werk. Je werkdag verloopt net als anders en je bent blij als het er aan het einde van de dag weer op zit. Je haalt je kind weer op, kookt een gezonde maaltijd en besteedt nog even tijd met je kind en leest een verhaaltje voor het slapengaan. Dan plof je neer op de bank. Eigenlijk zou je eens goed moeten nadenken over de invulling van je leven, weet je. Maar niet vanavond. Misschien morgen. En je stelt het weer uit.

Haal je weinig voldoening uit je dag? Voelt je balans in je werk en je privéleven verre van goed? Vraag je jezelf regelmatig af hoe je het beter zou kunnen doen?

Welke van de volgende punten herken je? • Ik kan maar niet kiezen. • Het ontbreekt me aan daadkracht. • Ik kom in mijn leven steeds dezelfde patronen tegen. • Ik kies steeds wat voor anderen goed is en vergeet mezelf. • Ik voel me alsof ik geen recht heb op deze plek. • Ik heb een gebrek aan energie en het lijkt wel alsof iets me leeg trekt. • Ik wil wel iets anders, maar durf niet.

Tijd om ermee aan de slag te gaan! Wat is je eerste stap, wat ga je vandaag anders doen dan gisteren? Welk besluit neem je nu?